Προστακτική - Buyuru (Emir)

Χρησιμοποιείται σε διαταγές, ευχές και παρακλήσεις. Δεν υπάρχει Α' πρόσωπο και κλίνεται μόνο με καταλήξεις προσώπων. Στην ερώτηση χρησιμοποιείται μόνο το Γ' ενικό και πληθυντικό πρόσωπο.
Η προστακτική δεν έχει πρώτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού.

• Το δεύτερο πρόσωπο ενικού είναι η ρίζα του ρήματος: Gel-mek / (έλα)
• Το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού έχει δύο μορφές .Η χρήση του δεύτερου τύπου είναι και η πιο ευγενική: Gelin/Geliniz.Ver/Veriniz.
• Στην τουρκική δύο φωνήεντα δεν έρχονται πλάι πλάι, οπότε βάζουμε ανάμεσά τους το ευφωνικό σύμφωνο «y»: Dene-y-in. Bekle-y-iniz...
• Τα ρήματα gitmek (πηγαίνω, φεύγω) και etmek (βοηθητικό ρήμα) μετατρέπουν το τελικό σύμφωνο του θέματος «t» σε «d» όταν αυτό συμπέσει ανάμεσα σε δύο φωνήεντα : Gid-in. Telefon ed-i-n. Yardım edin. Teşekkür edin. Όλα τα άλλα ρήματα διατηρούν το θεματικό σύμφωνο: Bak-ı-n. İç-i- n. At-ı-n...
• Τονισμός: Το τρίτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού τονίζεται στη λήγουσα (Gelsin. / Gelsinler.), ενώ στο δεύτερο πρόσωπο του πληθυντικό τόνος μπαίνει στο θεματικό φωνήεν (Gelin.), ή στο δεύτερο θεματικό φωνήεν σε δισύλλαβα ρήματα (Başlayın). Στον παρακάτω πίνακα αναφέρεται η προσταστική έγκλιση των απαρεμφάτων gelmek=έρχομαι, almak=παίρνω, koşmak=τρέχω, dönmek=γυρίζω.

1..........	1..........	1..........	1..........
2. gel	2. al	2. koş	2. dön
3. gelsin	3. alsın	3. koşsun	3. dönsün
1..........	1..........	1..........	1..........
2. gelin (-iz)	2. alın(-ız)	2. koşun(-uz)	2. dönün (üz)
3. gelsinler	3. alsınlar	3. koşsunlar	3. dönsünler

Η άρνηση σχηματίζεται με την κατάληξη me/ma.
Tονίζεται η συλλάβή πριν από την άρνηση: açmayın dinlemeyin

Δεύτερο. Ενικό		Δεύτερο πληθυντικό
gel	me	gel	me	y	in
θέμα	κατ.άρνησης	θέμα	κατ.αρν	ευφωνικό	κατ.προσ

Ερώτηση

gelsin mi?	Να έρθει;
gelmesin mi?	Να μην έρθει;
gelsinler mi?	Να έρθουν;
gelmesinler mi?	Να μην έρθουν;

Παραδείγματα:
• Sen şimdi git, yarın gel. (Εσύ πήγαινε τώρα, έλα αύριο.)
• Müdür bey, işçiler sizi görmek istiyorlar, içeri girsinler mi? (Κύριε διευθυντά, οι εργάτες θέλουν να σας δουν, να μπουν μέσα;)
• Hayır, girmesinler. (Όχι, να μην μπουν.)
• Sayın yolcular, lütfen arkaya doğru ilerleyin! (ilerleyiniz) (Αξιότιμοι επιβάτες, παρακαλώ προχωρήστε προς τα πίσω!)
• Örnekteki gibi tamamlayın. (Συμπληρώστε όπως είναι στο παράδειγμα.)
• Boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz. (Συμπληρώστε τα κενά με κατάλληλες λέξεις.)
• Tanrım, bize yardım et!
• Lütfen burada sigara içmeyin!
• Çocuklar çantalarını burada bıraksınlar mı?
• Lütfen soruları yanıtlayınız.
• Ona söyle biraz beklesin, ben az sonra geliyorum.

Όταν ζητάμε κάτι και δεν θέλουμε να φανεί ότι διατάζουμε ή αν θέλουμε να δημιουργήσουμε πιο φιλική και οικεία ατμόσφαιρα, χρησιμοποιούμε τις καταλήξεις sene sana senize sanıza ώς προστακτική.Αυτός ο τύπος χρησιμοποείται μόνοσ στο Β' πρόσωπο.

uraya gelsene	Για έλα εδώ.Έχουμε πιο ήπιο τόνο από το gel)
Bana ne soruyorsunuz? Öğretmene sorsanıza.	Εμένα γιατί με ρωτάτε; Για ρωτήστε λίγο και τον δάσκαλο!
Koşmasana!Yine hastalanacaksın.	Μην τρέχεις. Θα αρρωστήσεις πάλι.
Baksanıza kim var burada!	Για δες ποιος είναι εδώ

Sen	gelsene	gelmesene
Size	gelsenize	gelmesenize