Δοτική πτώση - Yönelme durumu (-e durumu)

Α) Σχηματίσμός

Σχηματίζεται με τις καταλήξεις –a/-e ανάλογα με την προϋπάρχουσα αρμονία (ses uyumu).Όταν προηγείται δηλαδή kalın ünlü (a,ı,o,u) τότε παρουσιάζεται ως –a, ενώ όταν προηγείται ince ünlü (e,i,ö,ü),τότε παρουσιάζεται ως –e. Άν προηγείται φωνήεν τότε οι καταλήξεις προσαρμόζονται σε –ya,-ye αντίστοιχα.

Örnekler:	araba-ya, kapı-ya, yol-a, ot-a
	ev-e ,otobüs-e, şöfer-e

Β) Δηλώνει

1) κατεύθυνση κίνηση σε τόπο: okula gidiyorum

2) χρονικό όριο: (έως) - Sabaha kadar konuşuyorduk

3) σκοπό: Paket hediyeye lütfen hazırlayın όπως η πρόθεση «için» (για)

4) συμφωνία: Mehmet'e göre

5) χάρη: Ben İlyas'a yemek pişiriyorum.

Στα Ελληνικά αποδίδεται με την πρόθεση «σε». Επίσης τα έμμεσα αντικείμενα συνήθως συντάσσονται με δοτική.
Τα παρακάτω άηχα (sert ünsüz) μετατρέπονται σε ηχηρά (yumuşak ünsüz) πριν από την κατάληξη της πτώσης:

çorap      →    (κάλτσα)	çoraba
kitap       →    (βιβλίο)	kitaba
dolap      →    (ντουλάπι)	dolaba
sokak      →     (δρόμος)	sokağa
bebek     →     (μωρό)	bebeğe
yemek    →    (φαγητό)	yemeğe
ağaç        →     (δέντρο)	ağaca
amaç      →     (σκοπός)	amaca
topaç     →     (σβούρα)	topaca
umut     →      (ελπίδα)	umuda
yurt       →      (εστία)	yurda
kurt       →      (λύκος)	kurda
tat         →       (γεύση)	tada
yoğurt   →     (γιαούρτι)	yoğurda

Ωστόσο μονοσύλλαβες ή ξενικής προέλευσης λέξεις διατηρούν το άηχο:

ip       →  (σχοινί)	ipe
top    →   (τόπι)	topa
küp    →  (κύβος)	küpe
çöp    →  (σκουπίδια)	çöpe
ek       → (κατάληξη)	eke
ok       →  (βέλος)	oka
kök     →  (ρίζα)	köke
park    →  (πάρκο)	parka
aşk      →   (έρωτας)	aşka
saç      →   (τρίχα)	saça
suç      →   (παράπτωμα)	suça
maç     →  (ματς)	maça
süt       →   (γάλα)	süte
konut   →  (κατοικία)	konuta
millet   →  (έθνος)	millete
devlet  → (κράτος)	devleti
saat      →  (ρολόι)	saate
bilet     →  (εισητήριο)	bilete
bisiklet  → (ποδήλατο)	bisiklete
jilet        → (ξυράφι)	jilete
ceket     → (σακάκι)	cekete
taşıt       → (όχημα)	taşıta
edebiyat→(λογοτεχνία)	edebiyate
kanıt       → (ένδειξη)	kanıta
yanıt       → (απάντηση)	yanıta

Άλλες πάλι μονοσύλλαβες λέξεις που λήγουν σε p ç t μετατρέπουν κανονικά τα στιγμιαία άηχα σύμφωνα(sert ünsüz) σε ηχηρά (yumuşak ünsüz).

kap   →  (δοχείο)	kaba
dip    →  (βάθος,πάτος)	dibe
taç    →  (στέμμα)	taca
cep   →  (τσέπη)	cebe
uç      →   (άκρη)	uce
dört  →  (τέσσερα)	dörde
art     →  (πίσω)	art-arda(απανωτά)

Το"k" μετατρέπεται σε"g" στις παρακάτω λέξεις:

ahenk   →   (αρμονία)	ahenge
cenk     →    (μάχη)	cenge
renk     →    (χρώμα)	renge
çelenk  →   (στεφάνι)	çelenge

Κύρια ονόματα που λήγουν σε παίρνουν απόστροφο,γράφονται χωρίς μετατροπή αλλά προφέρονται σαν να έληγαν σε ηχηρό:

Aytaç'a, Mehmet'e, Haluk'a, Zeynep'e

Kişi zamirleri (-e durumu)

Bana, Sana, Ona, Bize, Size, Onlara

Ρήματα που συντάσσονται με δοτική

gitmek	πηγαίνω
gelmek	έρχομαι
dönmek	γυρίζω
yürümek	περπατώ
söylemek	λέω,δηλώνω
demek	εννοώ
anlatmak	εξηγώ
bakmak	φροντίζω,κοιτώ
binmek	ανεβαίνω
vermek	δίνω
sormak	ρωτώ
atmak	πετώ
imza atmak	υπογράφω
telefon etmek	τηλεφωνώ
koymak	τοποθετώ
tırmanmak	σκαρφαλώνω, αναρριχώμαι
çıkmak	βγαίνω έξω, πάω διακοπές
öğretmek	διδάσκω
kızmak	θυμώνω
vurmak	χτυπώ
oturmak	κάθομαι
kalkmak ayağa	σηκώνομαι επάνω
yardım etmek	βοηθάω
dikkat etmek	προσέχω
göstermek	δείχνω
başlamak	ξεκινώ
çalışmak	δουλεύω, προσπαθώ
alışmak	συνηθίζω
benzemek	μοιάζω
inanmak	πιστεύω
güvenmek	εμπιστεύομαι
yaklaşmak	πλησιάζω

Επίσης οι παρακάτω προθέσεις συντάσσονται με δοτική: -a/-e kadar: μέχρι

Bakala kadar git. -a/-e göre: σύμφωνα με

İşçilere göre makineler çok eski

Annem bebeğe süt veriyor.

Η μητέρα μου δίνει γάλα στο μωρό. Ben yarın sana geliyorum.

Αύριο θα έρθω σε σένα. Öğretmen Mehmet'e soru soruyor.

Ο δάσκαλος κάνει ερωτήσεις στον Μεχμέτ. Öğrenciler yurda dönüyorlar.

Οι φοιτητές γυρνούν στην εστία. Yolcular otobüse biniyorlar.

Οι επιβάτες ανεβαίνουν στο λεωφορείο. Sekreter telefonlara bakıyor.

Ο γραμματέας φροντίζει τα τηλεφωνήματα (απαντάει) Bu akşam yemeğe dışarı çıkalım mı?

Αυτό το απόγευμα πάμε έξω για φαγητό; Kitapları rafa koydum.

Τα βιβλία τα τοποθέτησα στο ράφι. Sabaha kadar dans ediyordu.

Χόρευε μέχρι το πρωί. Saat beşe kadar çalışıyordum

Μέχρι τις πέντε η ώρα δούλευα. Onlar kapıya vuruyorlar.

Αυτοί χτυπάνε την πόρτα. Sen eve gidiyor musun?

Εσύ πας στο σπίτι; Ahmet'e göre kocamla tartışmamalıydım

Σύμφωνα με τον Μεχμέτ δεν έπρεπε να μαλώσω με τον άντρα μου. Ezel'e bir hediye alıyoruz.

Αγοράζουμε ένα δώρο για τον Εζέλ. Eşim bana çorba pişiriyor.

Το ταίρι μου φτιάχνει για μένα σούπα. Ahmet bana randevu veriyor.

Ο Αχμέτ μου δίνει ραντεβού. Hülya koltuğa oturuyor.

Η Χούλια κάθεται στην πολυθρόνα. Cansu kitaba imza atıyor.

Η Τζανσού υπογράφει στο βιβλίο. Her sabah anneme telefon ediyorum

Κάθε πρωί τηλεφωνώ στην μητέρα μου. Öğrenciler tahtaya bakıyorlar.

Οι μαθητές κοιτούν στον πίνακα. Hava ısınmaya başladı.

O καιρός άρχισε να ζεσταίνει.