Αόριστος προσδιορισμός και Προσδιορισμός Χωρίς Καταλήξεις

Belirtisiz Tamlama (Αόριστος προσδιορισμός) και Takısız Ad Tamlaması (Προσδιορισμός Χωρίς Καταλήξεις)

Xωρίς την κατάληξη -ın -in –un -ün (Tamlayan eki) αλλά με την καταληκτική κτητική αντωνυμία του τρίτου προσώπου ενικού ı, i, u, ü (Tamlanan eki).

Πχ cep telefon + u

mağaza sahip + i
Ad Ad + Iyelik

Tamlayan Tamlanan
okul takımı
sınıf kapısının kolu

Όταν υπάρχουν δύο ουσιαστικά και το πρώτο περιγράφει το δεύτερο μόνο το δεύτερο ουσιαστικό παίρνει την κτητική κατάληξη του τρίτου προσώπου. Η σχέση μεταξύ των δύο ουσιαστικών δεν είναι η κτήση αλλά η περιγραφή.

Στην περίπτωση αυτή ο προσδιορισμός δεν δηλώνει τον ιδιοκτήτη κάποιου συγκεκριμένου μαγαζιού (mağazanın sahibi,δηλαδή (bu) mağazanın sahibi αλλά γενικά τον ιδιοκτήτη κάποιου μαγαζιού. Η διαφορά του αορίστου από τον οριστικό προσδιορισμό γίνεται συνήθως αντιληπτή από την παράληψη του άρθρου, δηλαδή ιδιοκτήτης μαγαζιού αντί ιδιοκτήτης του μαγαζιού. Στα Ελληνικά αποδίδεται συνήθως με τους επιθετικούς προσδιορισμούς. Στον “Belirtisiz ad Tamlaması” το προσδιορίζον είναι σπάνια στον πληθυντικό αριθμό. Συχνά μεταφράζεται και με επίθετο: aile doktoru (οικογενειακός γιατρός)

Ο αόριστος προσδιορισμός μπορεί να ανήκει σε άλλο ουσιαστικό το οποίο να φέρει την κτητική κατάληξη : çocuğun yatak odası ( η κρεβατοκάμαρα του παιδιού) ή να σχηματίζει άλλο προσδιορισμό πχ. misafir yatak odası (ξενώνας).Και στις δυο περιπτώσεις το yatak odası έχει μόνο μία κτητική κατάληξη αν και θα περιμέναμε να έχει δύο κτητικές καταλήξεις. Στο πρώτο παράδειγμα για να συνδέσουμε ολόκληρο τον προσδιορισμό με την γενική πτώση (çocuğun) και στο δεύτερο παράδειγμα για να σχηματίσουμε έναν αόριστο προσδιορισμό με το ουσιαστικό misafir. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να υπάρχει μόνο μια κτητική κατάληξη σε ένα μόνο ουσιαστικό και μία μόνο φορά! Το ουσιαστικό αυτό είναι το τελευταίο. Αν για παράδειγμα θέλουμε να πούμε η κρεβατοκάμαρα μου δεν λέμε yatak odasım αλλά yatak odam , παραλείπουμε δηλαδή την καταληκτική κτητική αντωνυμία του τρίτου προσώπου(sı). El bagajın ağır mı? Είναι βαριά η βαλίτσα σου; Diş fırçanız nerede? Που είναι η οδοντόβουρτσά σας;

Δηλώνει αόριστη σχέση μεταξύ της γενικής προσδιοριστικής και προσδιοριζόμενου ουσιαστικού. Προκύπτει κυρίως όταν η γενική προσδιοριστική φανερώνει: α) το είδος ,τον τύπο, την φυλή, την ράτσα κτλ ενός πράγματος

Παραδείγματα:

çocuk kitabı παιδικό βιβλίο
üniversite öğrencisi φοιτητής πανεπιστημίου
okul araba σχολικό αμάξι
kadın çanta τσάντα γυναικεία
yolcu uçağı επιβατικό αεροπλάνο
Ankara kedisi γάτα της Άγκυρας
Tavuk çorba κοτόσουπα
kurt  köpeği λυκόσκυλο
masa örtüsü τραπεζομάντηλο
yüzme havuzu πισίνα
diş fırçası οδοντόβουρτσα
papatya çiçeği μαργαρίτα
Rus halkı ρωσικός λαός
yatak oda κρεβατοκάμαρα
yemek odası τραπεζαρία
portakal suyu πορτοκαλάδα
madem suyu εμφιαλωμένο νερό
Kahve fıncanı φλιτζανάκι του καφέ
gezi programı πρόγραμμα εκδρομής
matematik öğretmeni καθηγητής μαθηματικών
nişan yüzüğü δαχτυλίδι  αρραβώνων
sevgiler günü ημέρα ερωτευμένων
kredi kartı πιστωτική κάρτα


Η γενική πτώση του su (νερό) είναι suyu

β) Το κύριο όνομα πόλεων τόπων:

İstanbul tren istasyonu Σιδηροδρομικός σταθμός Κωνσταντινούπολης
Selanik havaalanı Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης
Hilton Oteli Ξενοδοχείο Χίλτον
Taksim meydanı Πλατεία Τάξιμ
Van gölü η λίμνη του Βαν
arkeoloji müzesi Αρχαιολογικό μουσείο
Boğaziçi köprüsü η γέφυρα του Βοσπόρου
Egnatia yolu η Εγνατία οδός
İstiklal caddesi Λεωφόρος Ελευθερίας
Aristotelis meydanı Πλατεία Αριστοτέλους
Pire limanı Το λιμάνι του Πειραιά
Akdeniz iklimi Μεσογειακό κλίμα


γ) Θέση, αξίωμα επάγγελμα λειτούργημα ή υπηρεσία:

Fabrika işçisi εργάτης
Ankara Valiliği Νομαρχία Άγκυρας
Kadıköy Belediyesi Δήμος Χαλκηδόνας
Amerika büyükelçisi Αμερικανός Πρέσβης
Meclis Başkanı Πρόεδρος Βουλής
İngiltere kralı Βασιλιάς Αγγλίας
Banka şubesi Υποκατάστημα τραπέζης
Eğitim Bakanı Υπουργός Παιδείας
Bebek hekimi παιδίατρος
Cep telefonu tamirci τεχνίτης κινητών τηλεφώνων

δ) Χρησιμοποιείται επίσης σε περιπτώσεις που θέλουμε να εκφράσουμε τον χρόνο στις οποίες μία ημερομηνία ή το όνομα μιας μέρας ή ένας μήνας προσδιορίζεται με ένα ουσιαστικό το οποίο δηλώνει την μονάδα του χρόνου. Πχ:

1982 yılı Το έτος 1982
Pazartesi günü Την Δευτέρα
Şubat ayı Τον μήνα Φεβρουάριο

ε) σε διάφορα φαγητά όπως şiş kebap (σουβλάκι) kuzu fırın αρνάκι στον φούρνο.

στ) σε ονόματα δρόμων όπου το δεύτερο ουσιαστικό είναι το sokak πχ. Akgül Sokak, Turna Sokak, Çetin Sokak Güvercin Sokak κτλ.

Takısız Ad Tamlaması (Προσδιορισμός Χωρίς Καταλήξεις)

Τα ουσιαστικά που εκφράζουν την ύλη χρησιμοποιούνται επίσης ως επίθετα, γι’αυτόν τον λόγο δεν παίρνουν καταλήξεις και λειτουργούν όπως οι επιθετικοί προσδιορισμοί.

altın χρυσός, χρυσαφένιος
bakır χαλκός, χάλκινος
demir σίδηρος, σιδερένιος
gümüş άργυρος, ασημένιος
cam γυαλί, γυάλινος
kağıt χαρτί, χάρτινος
tahta ξύλο, ξύλινος
elmas διαμάντι, διαμαντένιος
deri δέρμα, δερμάτινος
kumaş ύφασμα, υφασμάτινος
yün μαλλί , μάλλινος
altın küpe χρυσαφένιο σκουλαρίκι
gümüş tabak ασημένιο πιάτο
elmas yüzük διαμαντένιο δαχτυλίδι
deri koltuk δερμάτινη πολυθρόνα
kumaş çanta υφασμάτινη τσάντα
demir kapı σιδερένια πόρτα
kağıt bardak χάρτινο ποτήρι
tahta masa ξύλινο τραπέζι
taş duvar πέτρινος τοίχος
yün çorap μάλλινη κάλτσα

No comments:

Post a Comment

Followers