Belirtisiz Tamlama (Αόριστος προσδιορισμός) και Takısız Ad Tamlaması (Προσδιορισμός Χωρίς Καταλήξεις)
Xωρίς την κατάληξη -ın -in –un -ün (Tamlayan eki) αλλά με την καταληκτική κτητική αντωνυμία του τρίτου προσώπου ενικού ı, i, u, ü (Tamlanan eki).
Πχ cep telefon + u
mağaza | sahip | + | i |
Ad | Ad | + | Iyelik |
Tamlayan | Tamlanan |
okul | takımı |
sınıf kapısının | kolu |
Όταν υπάρχουν δύο ουσιαστικά και το πρώτο περιγράφει το δεύτερο μόνο το δεύτερο ουσιαστικό παίρνει την κτητική κατάληξη του τρίτου προσώπου. Η σχέση μεταξύ των δύο ουσιαστικών δεν είναι η κτήση αλλά η περιγραφή.
Στην περίπτωση αυτή ο προσδιορισμός δεν δηλώνει τον ιδιοκτήτη κάποιου συγκεκριμένου μαγαζιού (mağazanın sahibi,δηλαδή (bu) mağazanın sahibi αλλά γενικά τον ιδιοκτήτη κάποιου μαγαζιού. Η διαφορά του αορίστου από τον οριστικό προσδιορισμό γίνεται συνήθως αντιληπτή από την παράληψη του άρθρου, δηλαδή ιδιοκτήτης μαγαζιού αντί ιδιοκτήτης του μαγαζιού. Στα Ελληνικά αποδίδεται συνήθως με τους επιθετικούς προσδιορισμούς. Στον “Belirtisiz ad Tamlaması” το προσδιορίζον είναι σπάνια στον πληθυντικό αριθμό. Συχνά μεταφράζεται και με επίθετο: aile doktoru (οικογενειακός γιατρός)
Ο αόριστος προσδιορισμός μπορεί να ανήκει σε άλλο ουσιαστικό το οποίο να φέρει την κτητική κατάληξη : çocuğun yatak odası ( η κρεβατοκάμαρα του παιδιού) ή να σχηματίζει άλλο προσδιορισμό πχ. misafir yatak odası (ξενώνας).Και στις δυο περιπτώσεις το yatak odası έχει μόνο μία κτητική κατάληξη αν και θα περιμέναμε να έχει δύο κτητικές καταλήξεις. Στο πρώτο παράδειγμα για να συνδέσουμε ολόκληρο τον προσδιορισμό με την γενική πτώση (çocuğun) και στο δεύτερο παράδειγμα για να σχηματίσουμε έναν αόριστο προσδιορισμό με το ουσιαστικό misafir. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να υπάρχει μόνο μια κτητική κατάληξη σε ένα μόνο ουσιαστικό και μία μόνο φορά! Το ουσιαστικό αυτό είναι το τελευταίο. Αν για παράδειγμα θέλουμε να πούμε η κρεβατοκάμαρα μου δεν λέμε yatak odasım αλλά yatak odam , παραλείπουμε δηλαδή την καταληκτική κτητική αντωνυμία του τρίτου προσώπου(sı). El bagajın ağır mı? Είναι βαριά η βαλίτσα σου; Diş fırçanız nerede? Που είναι η οδοντόβουρτσά σας;
Δηλώνει αόριστη σχέση μεταξύ της γενικής προσδιοριστικής και προσδιοριζόμενου ουσιαστικού. Προκύπτει κυρίως όταν η γενική προσδιοριστική φανερώνει: α) το είδος ,τον τύπο, την φυλή, την ράτσα κτλ ενός πράγματος
Παραδείγματα:
çocuk kitabı | παιδικό βιβλίο |
üniversite öğrencisi | φοιτητής πανεπιστημίου |
okul arabası | σχολικό αμάξι |
kadın çantası | τσάντα γυναικεία |
yolcu uçağı | επιβατικό αεροπλάνο |
Ankara kedisi | γάτα της Άγκυρας |
Tavuk çorbası | κοτόσουπα |
kurt köpeği | λυκόσκυλο |
masa örtüsü | τραπεζομάντηλο |
yüzme havuzu | πισίνα |
diş fırçası | οδοντόβουρτσα |
papatya çiçeği | μαργαρίτα |
Rus halkı | ρωσικός λαός |
yatak odası | κρεβατοκάμαρα |
yemek odası | τραπεζαρία |
portakal suyu | πορτοκαλάδα |
madem suyu | εμφιαλωμένο νερό |
Kahve fıncanı | φλιτζανάκι του καφέ |
gezi programı | πρόγραμμα εκδρομής |
matematik öğretmeni | καθηγητής μαθηματικών |
nişan yüzüğü | δαχτυλίδι αρραβώνων |
sevgiler günü | ημέρα ερωτευμένων |
kredi kartı | πιστωτική κάρτα |
Η γενική πτώση του su (νερό) είναι suyu
β) Το κύριο όνομα πόλεων τόπων:
İstanbul tren istasyonu | Σιδηροδρομικός σταθμός Κωνσταντινούπολης |
Selanik havaalanı | Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης |
Hilton Oteli | Ξενοδοχείο Χίλτον |
Taksim meydanı | Πλατεία Τάξιμ |
Van gölü | η λίμνη του Βαν |
arkeoloji müzesi | Αρχαιολογικό μουσείο |
Boğaziçi köprüsü | η γέφυρα του Βοσπόρου |
Egnatia yolu | η Εγνατία οδός |
İstiklal caddesi | Λεωφόρος Ελευθερίας |
Aristotelis meydanı | Πλατεία Αριστοτέλους |
Pire limanı | Το λιμάνι του Πειραιά |
Akdeniz iklimi | Μεσογειακό κλίμα |
γ) Θέση, αξίωμα επάγγελμα λειτούργημα ή υπηρεσία:
Fabrika işçisi | εργάτης |
Ankara Valiliği | Νομαρχία Άγκυρας |
Kadıköy Belediyesi | Δήμος Χαλκηδόνας |
Amerika büyükelçisi | Αμερικανός Πρέσβης |
Meclis Başkanı | Πρόεδρος Βουλής |
İngiltere kralı | Βασιλιάς Αγγλίας |
Banka şubesi | Υποκατάστημα τραπέζης |
Eğitim Bakanı | Υπουργός Παιδείας |
Bebek hekimi | παιδίατρος |
Cep telefonu tamirci | τεχνίτης κινητών τηλεφώνων |
δ) Χρησιμοποιείται επίσης σε περιπτώσεις που θέλουμε να εκφράσουμε τον χρόνο στις οποίες μία ημερομηνία ή το όνομα μιας μέρας ή ένας μήνας προσδιορίζεται με ένα ουσιαστικό το οποίο δηλώνει την μονάδα του χρόνου. Πχ:
1982 yılı | Το έτος 1982 |
Pazartesi günü | Την Δευτέρα |
Şubat ayı | Τον μήνα Φεβρουάριο |
ε) σε διάφορα φαγητά όπως şiş kebap (σουβλάκι) kuzu fırın αρνάκι στον φούρνο.
στ) σε ονόματα δρόμων όπου το δεύτερο ουσιαστικό είναι το sokak πχ. Akgül Sokak, Turna Sokak, Çetin Sokak Güvercin Sokak κτλ.
Takısız Ad Tamlaması (Προσδιορισμός Χωρίς Καταλήξεις)
Τα ουσιαστικά που εκφράζουν την ύλη χρησιμοποιούνται επίσης ως επίθετα, γι’αυτόν τον λόγο δεν παίρνουν καταλήξεις και λειτουργούν όπως οι επιθετικοί προσδιορισμοί.
altın | χρυσός, χρυσαφένιος |
bakır | χαλκός, χάλκινος |
demir | σίδηρος, σιδερένιος |
gümüş | άργυρος, ασημένιος |
cam | γυαλί, γυάλινος |
kağıt | χαρτί, χάρτινος |
tahta | ξύλο, ξύλινος |
elmas | διαμάντι, διαμαντένιος |
deri | δέρμα, δερμάτινος |
kumaş | ύφασμα, υφασμάτινος |
yün | μαλλί , μάλλινος |
altın küpe | χρυσαφένιο σκουλαρίκι |
gümüş tabak | ασημένιο πιάτο |
elmas yüzük | διαμαντένιο δαχτυλίδι |
deri koltuk | δερμάτινη πολυθρόνα |
kumaş çanta | υφασμάτινη τσάντα |
demir kapı | σιδερένια πόρτα |
kağıt bardak | χάρτινο ποτήρι |
tahta masa | ξύλινο τραπέζι |
taş duvar | πέτρινος τοίχος |
yün çorap | μάλλινη κάλτσα |
No comments:
Post a Comment