«Ki» ekinin ve bağlacının kullanımı - Η χρήση της κατάληξης και του συνδέσμου «ki»

Α) Ως κατάληξη δεν ακολουθεί την φωνητική αρμονία, αλλά την ακολουθεί μόνο με λέξεις που λήγουν σε «ü» γίνεται «-kü».

1) Από χρονικά επιρρήματα παράγονται χρονικά επίθετα :

sabah	πρωί	sabahki	πρωινός
öğlen	μεσημέρι	öğlenki	μεσημεριανός
akşam	βράδυ	akşamki	βραδινός
bugün	σήμερα	bugünkü	σημερινός
dün	χθες	dünkü	χθεσινός
yarın	αύριο	yarınki	αυριανός
hafta	εβδομάδα	haftaki	εβδομαδιαίος
Geçen yıl	πέρσι	Geçen yılki	περσινός
Gelecek yıl	του χρόνου	Gelecek yılki	Του επόμενου χρόνου
önce	πριν	önceki	προηγούμενος
sonra	μετά	sonraki	επόμενος
şimdi	τώρα	şimdiki	τωρινός
Her zaman	πάντοτε.	Her zamanki	συνηθισμένος.

Geçen ayki maaşım hala bitmedi.

Του προηγούμενου μήνα ο μισθός μου ακόμα δεν τέλειωσε.

Yarınki maça gidelim.

Ας πάμε στο αυριανό ματς.

Bu yılki dersler daha kolay.

Τα φετινά μαθήματα είναι πιο εύκολα.

Bu sabahki gazete okudum.

Διάβασα την πρωινή εφημερίδα

Mehmet’in o günkü halini çok iyi hatırlıyorum./

Θυμάμαι πολύ καλά την κατάσταση του Μεχμέτ εκείνη την μέρα.

2) Προσθέτουμε  την κατάληξη «-ki » σε κτητικές αντωνυμίες και εννοούμε ένα δικό μας συγκεκριμένο αντικείμενο που έχει αναφερθεί προηγουμένως.

benim	benimki	Ο δικός μου
senin	seninki	Ο δικός σου
onun	onunki	Ο δικός του
bizim	bizimki	Ο δικός μας
sizin	sizinki	Ο δικό σας
onların	onlarınki	Ο δικός τους

Benim eşim	benimki
Senin çantan	seninki
onun arabası	onunki
Bizim evimiz	bizimki
Sizin çocuklarınız	sizinki
Onların evleri	onlarınki

Benim kardeşim otuz yaşında. Onunki on beş yaşında.

Ο αδερφός μου είναι τριάντα χρονών. Ο δικός του είναι δεκα πέντε.

Bizim okulumuz zor değil. Sizinki çok zor.

Το σχολείο μας δεν είναι δύσκολο. Το δικό σας είναι πολύ δύσκολο.

Senin araban eski. Onlarınki yeni.

Το αυτοκίνητο σου είναι παλιό. Το δικό τους καινούριο.

Προσθέτουμε επίσης την κατάληξη «» στις αντωνυμίες και στα ουσιαστικά με την γενική : «-inki»

Mehmet’in arabası. Mehmet’inki

Του Μεχμέτ το αυτοκίνητο. Το αυτοκίνητό του.

Benim evim küçük. Turan’ınki büyük.

Το σπίτι μου είναι μικρό. Του Τουράν είναι μεγάλο.

Fatih’in arabası kahverengi. Benimki siyah.

Το αυτοκίνητο του Φάτιχ είναι καφέ. Το δικό μου μαύρο.

Elbisem çok eski Ayşe’ninki  ise yeni.

Το φόρεμα μου είναι πολύ παλιό. Ενώ της Αϊσέ καινούριο.

3) Με την τοπική πτώση «-ki» παράγονται επίθετα που φανερώνουν  τόπο. Όμως στα ελληνικά αυτά αποδίδονται με αναφορικές προτάσεις με την έννοια «κάτι που είναι /ήταν κάπου». Επειδή αυτά θεωρούνται επίθετα δεν δηλώνουν πρόσωπο και χρόνο. Μερικές φορές αντικαθιστούν τους ονοματικούς προσδιορισμούς.

Evlerdeki köpekler insanlardan korkmuyor.

Τα κατοικίδια σκυλιά δεν φοβούνται τους ανθρώπους.

İstanbul ‘ daki müzeler çok güzel.

Τα μουσεία που είναι στην Κωνσταντινούπολη είναι πολύ ωραία.

Hayatımdaki en önemli şey üniversiteye başlamaktı.

Το πιο σημαντικό πράγμα στην ζωή μου ήταν να ξεκινήσω το πανεπιστήμιο.

Vitrindeki gömlek almak istiyorum.

Το πουλόβερ που είναι στην βιτρίνα θέλω να αγοράσω.

Şu masadaki kitap babana veriri misin?

Το βιβλίο που είναι σε εκείνο το τραπέζι το δίνεις στον μπαμπά σου;

Köşedeki ev benim.

Το σπίτι που είναι στην γωνία είναι δικό μου.

Bahçedeki ağaçlar yapraklarını dökmeye başladı.

Τα δέντρα που είναι στον κήπο άρχισαν να ρίχνουν τα φύλλα τους.

Arkamızdaki bir araba bizi geçmek istiyor.

Ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται πίσω μας θέλει να μας προσπεράσει.

Gazetedeki öbür resim.

Η άλλη εικόνα που είναι στην εφημερίδα.

Öbür gazetedeki resim.

Η εικόνα που είναι στην άλλη εφημερίδα.