Κτητικές αντωνυμίες - İyelik adılları
Benim μου Bizim μας
Senin σου Sizin σας
Onun του Onların τους
Α) Η κτητική αντωνυμία είναι πάντα πριν το ουσιαστικό ( το αντικείμενο που κατέχεται).Επιπλέον το ουσιαστικό κλίνεται με κτητικές καταλήξεις (iyelik ekleri) ανάλογα με το πρόσωπο και μαζί με την κτητική αντωνυμία δημιουργούν ένα είδος ονοματικού προσδιορισμού.
Benim masa-m= Το τραπέζι μου.
Onun araba-sı = Το αυτοκίνητό του.
Στον παρακάτω πίνακα που ακολουθεί παρατηρούμε ομαδοποιημένες ανάλογα με το τελευταίο φωνήεν της κάθε λέξης τις τέσσερις παραλλαγές των κτητικών καταλήξεων. Σε κάθε ομάδα υπάρχει μια λέξη που τελειώνει σε φωνήεν και μία σε σύμφωνο.
a/ı o/u
Benim masa-m masa-lar-ım sınıf-ım sınıf-lar-ım büro-m büro-lar-ım okul-um okul-lar-ım
Senin masa-n masa-lar-ın sınıf-ın sınıf-lar-ın büro-n büro-lar-ın okul-un okul-lar-ın
Onun masa-sı masa-lar-ı sınıf-ı sınıf-lar-ı büro-su büro-lar-ı okul-u okul-lar-ı
Bizim masa-mız masa-lar-ımız sınıf-ımız sınıf-lar-ımız büro-muz büro-lar-ımız okul-umuz okul-lar-ımız
Sizin masa-nız masa-lar-ınız sınıf-ınız sınıf-lar-ınız büro-nuz büro-lar-ınız okul-unuz okul-lar-ınız
Onların masa-lar-ı masa-lar-ı sınıf-lar-ı sınıf-lar-ı büro-lar-ı büro-lar-ı okul-lar-ı okul-lar-ı
e/i ö/ü
Benim teyze-m teyze-ler-im ev-im ev-ler-im ütü-m ütü-ler-im göz-üm göz-ler-im
Senin teyze-n teyze-ler-in ev-in ev-ler-in üt-ün ütü-ler-in göz-ün göz-ler-in
Onun teyze-si teyze-ler-i ev-i ev-ler-i ütü-sü ütü-ler-i göz-ü göz-ler-i
Bizim teyze-miz teyze-ler-imiz ev-imiz ev-ler-imiz üt-ümüz ütü-ler-imiz göz-ümüz göz-ler-imiz
Sizin teyze-niz teyze-ler-iniz ev-iniz ev-ler-iniz üt-ünüz ütü-ler-iniz göz-ünüz göz-ler-iniz
Onların teyze-ler-i teyze-ler-i ev-ler-i ev-ler-i ütü-ler-i ütü-ler-i göz-ler-i göz-ler-i
ev= σπίτι, sınıf= τάξη, teyze= θεία üt= σίδερο, göz= μάτι, büro=γραφείο, okul=σχολείο
evler =τα σπίτια, sınıflar =οι τάξεις, teyzeler=οι θείες, ütüler =τα σίδερα, gözler =τα μάτια, okular = τα σχολεία
Οι καταληκτικές κτητικές αντωνυμίες, προσαρτώμενες πάντα στο τέλος των ονομάτων φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι, τον κτήτορα και είναι: ¨ -m, -n, -ı, -mız, -nız, -ları.
Οι καταληκτικές κτητικές αντωνυμίες, προσαρτόμενες σε συμφωνόληκτα ονόματα,λαμβάνουν το πρώτο και δεύτερο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού το ευφωνικό ¨ı, i, u, ü.¨:defter-i-m, kız-ı-m kol-u-m göz-ü-m.
Τα φωνηεντόληκτα ονόματα δέχονται για ευφωνία, μόνο στο τρίτο πρόσωπο ενικού το “s” πριν από το “i”: çanta-s-ı anne-s-i
Οι λέξεις που λήγουν σε ένα από τα σύμφωνα “ k p ç t “ λαμβάνοντας τις κτητικές αντωνυμίες μετατρέπουν σε όλα τα πρόσωπά τους εκτός του τρίτου πληθυντικού το “k” σε ğ, το “p” σε “b”, το “ç” σε “c” και το “t”σε “d”: çakmak – çakmağım, kitap – kitabım, araç- aracım, yoğurt – yoğurdum.
Τον κανόνα αυτόν δεν ακολουθούν κυρίως πολλές μονοσύλλαβες αλλά και δισύλλαβες, τρισύλλαβες τουρκικές και ξένες λέξεις yük- yüküm, ip – ipim, saç – saçım, at – atım, konut- konutumuz, pasaport - pasaportum, millet – milletim.
Η λέξη su (νερό) αποτελεί εξαίρεση και κλίνεται με τις καταληκτικές αντωνυμίες ως εξής : suyum αντί (sum ),suyun, αντί( sun), suyu αντί (susu), suyumuz,αντί (sumuz), suyunuz αντί ( sunuz )suları
Τονισμός : Ο τόνος βρίσκεται στην λήγουσα : oda – odam dede – dedem kalem - kalemim gözlük – gözlüğüm öğretmen – öğretmenim εκτός φυσικά από τις λέξεις εκείνες που διατηρούν τον τόνο στην παραλήγουσα ή και προπαραλήγουσα : teyze – teyzem gazete – gazetem pencere - pencerem
Θα πρέπει εδώ να θυμηθούμε τον τονισμό του « Ekeylem» συνδετικού ρήματος «είμαι» : öğretmenim (είμαι δάσκαλος) ενώ öğretmenim( ο δασκαλός μου).Όπως και benim εγώ (είμαι) ενώ benim ( δικό μου)
Οι κτητικές αντωνυμίες συνήθως παραλείπονται και η κτήση δηλώνεται μόνο με τις «κτητικές καταλήξεις»
π.χ (Senin) arkadaşın buraya ne zaman geliyor?
Πότε έρχεται εδώ ο φίλος σου;
(Benim) arkadaşım yarın geliyor
Ο φίλος μου έρχεται αύριο
Στο τρίτο πρόσωπο αν οι κτητικές καταλήξεις και τα συμφραζόμενα δεν επαρκούν για να καταλάβουμε αν το πρόσωπο είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό, τότε καλύτερα να μην παραλείψουμε τις κτητικές αντωνυμίες για να αποφεύγουμε τις παρεξηγήσεις.
- Evi çok güzel (Δεν μπορώ να καταλάβω αν εννοεί το σπίτι του ή τα σπίτι τους)
- Εvleri çok güzel ( Δεν μπορώ να καταλάβω αν εννοεί τα σπίτια του ή τα σπίτια τους)
(Onun) evi = το σπίτι του
(Onalrın) evi = το σπίτι τους
(Onun) evleri= τα σπίτια του
(Onların) evleri= τα σπίτια τους
Benim μου Bizim μας
Senin σου Sizin σας
Onun του Onların τους
Α) Η κτητική αντωνυμία είναι πάντα πριν το ουσιαστικό ( το αντικείμενο που κατέχεται).Επιπλέον το ουσιαστικό κλίνεται με κτητικές καταλήξεις (iyelik ekleri) ανάλογα με το πρόσωπο και μαζί με την κτητική αντωνυμία δημιουργούν ένα είδος ονοματικού προσδιορισμού.
Benim masa-m= Το τραπέζι μου.
Onun araba-sı = Το αυτοκίνητό του.
Στον παρακάτω πίνακα που ακολουθεί παρατηρούμε ομαδοποιημένες ανάλογα με το τελευταίο φωνήεν της κάθε λέξης τις τέσσερις παραλλαγές των κτητικών καταλήξεων. Σε κάθε ομάδα υπάρχει μια λέξη που τελειώνει σε φωνήεν και μία σε σύμφωνο.
a/ı o/u
Benim masa-m masa-lar-ım sınıf-ım sınıf-lar-ım büro-m büro-lar-ım okul-um okul-lar-ım
Senin masa-n masa-lar-ın sınıf-ın sınıf-lar-ın büro-n büro-lar-ın okul-un okul-lar-ın
Onun masa-sı masa-lar-ı sınıf-ı sınıf-lar-ı büro-su büro-lar-ı okul-u okul-lar-ı
Bizim masa-mız masa-lar-ımız sınıf-ımız sınıf-lar-ımız büro-muz büro-lar-ımız okul-umuz okul-lar-ımız
Sizin masa-nız masa-lar-ınız sınıf-ınız sınıf-lar-ınız büro-nuz büro-lar-ınız okul-unuz okul-lar-ınız
Onların masa-lar-ı masa-lar-ı sınıf-lar-ı sınıf-lar-ı büro-lar-ı büro-lar-ı okul-lar-ı okul-lar-ı
e/i ö/ü
Benim teyze-m teyze-ler-im ev-im ev-ler-im ütü-m ütü-ler-im göz-üm göz-ler-im
Senin teyze-n teyze-ler-in ev-in ev-ler-in üt-ün ütü-ler-in göz-ün göz-ler-in
Onun teyze-si teyze-ler-i ev-i ev-ler-i ütü-sü ütü-ler-i göz-ü göz-ler-i
Bizim teyze-miz teyze-ler-imiz ev-imiz ev-ler-imiz üt-ümüz ütü-ler-imiz göz-ümüz göz-ler-imiz
Sizin teyze-niz teyze-ler-iniz ev-iniz ev-ler-iniz üt-ünüz ütü-ler-iniz göz-ünüz göz-ler-iniz
Onların teyze-ler-i teyze-ler-i ev-ler-i ev-ler-i ütü-ler-i ütü-ler-i göz-ler-i göz-ler-i
ev= σπίτι, sınıf= τάξη, teyze= θεία üt= σίδερο, göz= μάτι, büro=γραφείο, okul=σχολείο
evler =τα σπίτια, sınıflar =οι τάξεις, teyzeler=οι θείες, ütüler =τα σίδερα, gözler =τα μάτια, okular = τα σχολεία
Οι καταληκτικές κτητικές αντωνυμίες, προσαρτώμενες πάντα στο τέλος των ονομάτων φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι, τον κτήτορα και είναι: ¨ -m, -n, -ı, -mız, -nız, -ları.
Οι καταληκτικές κτητικές αντωνυμίες, προσαρτόμενες σε συμφωνόληκτα ονόματα,λαμβάνουν το πρώτο και δεύτερο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού το ευφωνικό ¨ı, i, u, ü.¨:defter-i-m, kız-ı-m kol-u-m göz-ü-m.
Τα φωνηεντόληκτα ονόματα δέχονται για ευφωνία, μόνο στο τρίτο πρόσωπο ενικού το “s” πριν από το “i”: çanta-s-ı anne-s-i
Οι λέξεις που λήγουν σε ένα από τα σύμφωνα “ k p ç t “ λαμβάνοντας τις κτητικές αντωνυμίες μετατρέπουν σε όλα τα πρόσωπά τους εκτός του τρίτου πληθυντικού το “k” σε ğ, το “p” σε “b”, το “ç” σε “c” και το “t”σε “d”: çakmak – çakmağım, kitap – kitabım, araç- aracım, yoğurt – yoğurdum.
Τον κανόνα αυτόν δεν ακολουθούν κυρίως πολλές μονοσύλλαβες αλλά και δισύλλαβες, τρισύλλαβες τουρκικές και ξένες λέξεις yük- yüküm, ip – ipim, saç – saçım, at – atım, konut- konutumuz, pasaport - pasaportum, millet – milletim.
Η λέξη su (νερό) αποτελεί εξαίρεση και κλίνεται με τις καταληκτικές αντωνυμίες ως εξής : suyum αντί (sum ),suyun, αντί( sun), suyu αντί (susu), suyumuz,αντί (sumuz), suyunuz αντί ( sunuz )suları
Τονισμός : Ο τόνος βρίσκεται στην λήγουσα : oda – odam dede – dedem kalem - kalemim gözlük – gözlüğüm öğretmen – öğretmenim εκτός φυσικά από τις λέξεις εκείνες που διατηρούν τον τόνο στην παραλήγουσα ή και προπαραλήγουσα : teyze – teyzem gazete – gazetem pencere - pencerem
Θα πρέπει εδώ να θυμηθούμε τον τονισμό του « Ekeylem» συνδετικού ρήματος «είμαι» : öğretmenim (είμαι δάσκαλος) ενώ öğretmenim( ο δασκαλός μου).Όπως και benim εγώ (είμαι) ενώ benim ( δικό μου)
Οι κτητικές αντωνυμίες συνήθως παραλείπονται και η κτήση δηλώνεται μόνο με τις «κτητικές καταλήξεις»
π.χ (Senin) arkadaşın buraya ne zaman geliyor?
Πότε έρχεται εδώ ο φίλος σου;
(Benim) arkadaşım yarın geliyor
Ο φίλος μου έρχεται αύριο
Στο τρίτο πρόσωπο αν οι κτητικές καταλήξεις και τα συμφραζόμενα δεν επαρκούν για να καταλάβουμε αν το πρόσωπο είναι στον ενικό ή στον πληθυντικό, τότε καλύτερα να μην παραλείψουμε τις κτητικές αντωνυμίες για να αποφεύγουμε τις παρεξηγήσεις.
- Evi çok güzel (Δεν μπορώ να καταλάβω αν εννοεί το σπίτι του ή τα σπίτι τους)
- Εvleri çok güzel ( Δεν μπορώ να καταλάβω αν εννοεί τα σπίτια του ή τα σπίτια τους)
(Onun) evi = το σπίτι του
(Onalrın) evi = το σπίτι τους
(Onun) evleri= τα σπίτια του
(Onların) evleri= τα σπίτια τους
No comments:
Post a Comment