Το «Yeterlik eylemi» είναι σύνθετο ρήμα και: α) εκφράζει δυνατότητα, ικανότητα ή και πιθανότητα της ενέργειας που δηλώνει το πρώτο ρήμα. β) Χρησιμοποιείται επίσης για να δώσουμε ή να πάρουμε άδεια για κάτι.
Η κατάφαση σχηματίζεται από τα δύο ρήματα δηλαδή το ρήμα που φανερώνει την ενέργεια και το ρήμα “bilmek” και ανάμεσά τους υπάρχει το συνδετικό «-e, –a » αν το θέμα του ρήματος λήγει σε σύμφωνο. Πχ koşmak koş-a-bilmek.Αν το θέμα του ρήματος λήγει σε φωνήεν τότε προσθέτουμε το ευφωνικό «y» μαζί με το συνδετικό «-e –a » σύμφωνα με τους κανόνες φωνητικής αρμονίας «-ya, -ye».Πχ okumak oku-ya-bilmek Το δεύτερο ρήμα δηλαδή το bilmek κλίνεται σε όλους τους χρόνους όπως τα απλά ρήματα.
| koşmak |
koş-a-bilmek |
μπορώ και τρέχω(απαρέμφατο) |
| okumak |
oku-ya-bilmek |
μπορώ και διαβάζω(απαρέμφατο) |
| Geniş Zaman |
koşabilirim |
μπορώ να τρέξω |
| Belirtili Geçmiş Zaman |
koşabildim |
μπόρεσα να τρέξω |
| Belirsiz Geçmiş Zaman |
koşabilmişim |
μπόρεσα να τρέξω (έμμεση πληροφόρηση) |
| Şimdiki Zaman |
koşabiliyorum |
μπορώ να τρέχω |
| Gelecek Zaman |
koşabileceğim |
θα μπορέσω να τρέξω |
| Geniş Zamanın Hikayesi |
koşabilirdim |
μπορούσα ή θα μπορούσα να τρέξω |
| Geniş Zaman |
oku-ya-bilirim |
μπορώ να διαβάσω |
| Belirtili Geçmiş Zaman |
oku-ya-bildim |
μπόρεσα να διαβάσω |
| Belirsiz Geçmiş Zaman |
oku-ya-bilmişim |
μπόρεσα να διαβάσω(έμμεση πληροφόρηση) |
| Şimdiki Zaman |
oku-ya-biliyorum |
μπορώ να διαβάζω |
| Gelecek Zaman |
oku-ya-bileceğim |
θα μπορέσω να διαβάσω |
| Geniş Zamanın Hikayesi |
oku-ya-bilirdim |
μπορούσα ή θα μπορούσα να διαβάσω |
A) Δυνατότητα, ικανότητα, πιθανότητα
Bu valiz ağır değil onu kaldırabilirim.
Αυτή η βαλίτσα δεν είναι βαριά μπορώ να την σηκώσω. Piyano çalabilirim.
Μπορώ να παίξω πιάνο. Dün sadece iki saat uyuyabildik.
Χτες μπορέσαμε να κοιμηθούμε μόνο δύο ώρες. Onları ancak sen ikna edebilirsin.
Μόνο εσύ μπορείς να τους πείσεις. Kazadan mucize eseri kurtulabilmiş.
Λένε ότι είναι από θαύμα που μπόρεσε να σωθεί από το ατύχημα. Pek görünmüyorlar ama okuyabiliyorum.
Δεν φαίνονται καλά αλλά μπορώ και τα διαβάζω. Partiye zamanında gelebilecek mi?
Θα μπορέσει να έρθει στην ώρα του στο πάρτι; Ona bu konuyu daha kolay nasıl anlatabilirdim?
Μπορώ να του εξηγήσω αυτό το ζήτημα πιο απλά; Papağanlar insanlar gibi konuşabilirler.
Οι παπαγάλοι μπορούν να μιλούν όπως οι άνθρωποι. Yarın akşam maça gelebilecek misin?
Αύριο το βράδυ θα μπορέσεις να έρθεις στον αγώνα;
β) άδεια ή παράκληση
Affedersiniz! Derginizi alabilir miyim?
Συγνώμη! Μπορώ να πάρω το περιοδικό σας; Taksi çağırabilir misin?
Μπορείς να μου καλέσεις ένα ταξί; Bir şey sorabilir miyim?
Μπορώ να ρωτήσω κάτι; Sigara içebilir miyim?
Μπορώ να καπνίσω; Tuzluğu uzatabilir misin?
Μπορείς να μου περάσεις την αλατιέρα; Sana zahmet olmazsa bana yardım edebilir misin?
Αν δεν σου κάνει κόπο μπορείς να με βοηθήσεις; İşim bitti efendim! Çıkabilir miyim?
Κύριε η δουλειά μου τελείωσε! Μπορώ να φύγω; İçeri girebilir miyim?
Μπορώ να περάσω μέσα; Paketi masaya koyabilir misiniz?
Μπορείτε να αφήσετε το πακέτο στο τραπέζι; Kapıyı kapatabilir misiniz?
Μπορείτε να κλείσετε την πόρτα; Size nasıl yardımcı olabilirim?
Πως μπορώ να σας βοηθήσω;
γ) Κάνουμε μια σκέψη ή υπόθεση για κάτι που υπάρχει ή υπήρχε δυνατότητα να γίνει.
Öğleden sonra sinemaya gidebilirim.
Μετά το μεσημέρι μπορεί να πάω σινεμά. Annem akşam eve geç gelebilir.
Η μαμά μου μπορεί να αργήσει το απόγευμα να έρθει σπίτι. Bugün yağmur yağabilir.
Σήμερα μπορεί να βρέξει. Koltukları şuraya koyabiliriz.
Μπορούμε να βάλουμε τις πολυθρόνες εκεί. Daha güzel bir elbise seçebilirdin!
Μπορούσες να διαλέξεις ένα πιο όμορφο φόρεμα.
| Şimdiki Zaman - Ενεστώτας Διαρκείας, yapmak = κάνω |
| Olumlu formu - Κατάφαση |
Soru formu - Ερώτηση |
| yapabiliyorum |
μπορώ να κάνω |
yapabiliyor muyum? |
μπορώ να κάνω; |
| yapabiliyorsun |
μπορείς να κάνεις |
yapabiliyor musun? |
μπορείς να κάνεις; |
| yapabiliyor |
μπορεί να κάνει |
yapabiliyor mu? |
μπορεί να κάνει; |
| yapabiliyoruz |
μπορούμε να κάνουμε |
yapabiliyor muyuz? |
μπορούμε να κάνουμε; |
| yapabiliyorsunuz |
μπορείτε να κάνετε |
yapabiliyor musunuz? |
μπορείτε να κάνετε; |
| yapabiliyorlar |
μπορούν να κάνουν |
yapabiliyorlar mı? |
μπορούν να κάνουν; |
| Belirtili Geçmiş Zaman - Αόριστος (άμεση γνώση) |
| Olumlu formu - Κατάφαση |
Soru formu - Ερώτηση |
| yapabildim |
μπόρεσα να κάνω |
yapabildim mi? |
μπόρεσα να κάνω; |
| yapabildin |
μπόρεσες να κάνεις |
yapabildin mi? |
μπόρεσες να κάνεις; |
| yapabildi |
μπόρεσε να κάνει |
yapabildi mi? |
μπόρεσε να κάνει; |
| yapabildik |
μπορέσαμε να κάνουμε |
yapabildik mi? |
μπορέσαμε να κάνουμε; |
| yapabildiniz |
μπορέσατε να κάνετε |
yapabildiniz mi? |
μπορέσατε να κάνετε; |
| yapabildiler |
μπόρεσαν να κάνουν |
yapabildiler mi? |
μπόρεσαν να κάνουν; |
| Geniş Zaman – Ενεστώτας γενικός Μέλλοντας ασαφής |
| Olumlu formu – Κατάφαση |
Soru formu - Ερώτηση |
| yapabilirim |
μπορώ να κάνω |
yapabilir miyim? |
μπορώ να κάνω; |
| yapabilirsin |
μπορείς να κάνεις |
yapabilir misin? |
μπορείς να κάνεις; |
| yapabilir |
μπορεί να κάνει |
yapabilir mi? |
μπορεί να κάνει; |
| yapabiliriz |
μπορούμε να κάνουμε |
yapabilir miyiz? |
μπορούμε να κάνουμε; |
| yapabilirsiniz |
μπορείτε να κάνετε |
yapabilir misiniz? |
μπορείτε να κάνετε; |
| yapabilirler |
μπορούν να κάνουν |
yapabilirler mi? |
μπορούν να κάνουν; |
Gelecek Zaman - Μέλλοντας
Olumlu formu |
| Κατάφαση Soru |
formu - Ερώτηση |
| yapabileceğim |
θα μπορέσω να κάνω |
yapabilecek miyim? |
θα μπορέσω να κάνω; |
| yapabileceksin |
θα μπορέσεις να κάνεις |
yapabilecek |
θα μπορέσεις να κάνεις; |
| yapabilecek |
θα μπορέσει να κάνει |
yapabilecek |
θα μπορέσει να κάνει; |
| yapabileceğiz |
θα μπορέσουμε να κάνουμε |
yapabilecek |
θα μπορέσουμε να κάνουμε; |
| yapabileceksiniz |
θα μπορέσετε να κάνετε |
yapabilecek |
θα μπορέσετε να κάνετε; |
| yapabilecekler |
θα μπορέσουν να κάνουν |
yapabilecekler mi? |
θα μπορέσουν να κάνουν; |
| Belirsiz Geçmiş Zaman – Αόριστος (έμμεση γνώση) |
| Olumlu formu – Κατάφαση |
Soru formu - Ερώτηση |
| yapabilmişim |
μπόρεσα να κάνω (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmiş miyim? |
μπόρεσα να κάνω; (έμμεση πληροφόρηση) |
| yapabilmişsin |
μπόρεσες να κάνεις (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmiş misin? |
μπόρεσες να κάνεις; (έμμεση πληροφόρηση) |
| yapabilmiş |
μπόρεσε να κάνει (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmiş mi? |
μπόρεσε να κάνει; (έμμεση πληροφόρηση) |
| yapabilmişiz |
μπορέσαμε να κάνουμε (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmiş miyiz? |
μπορέσαμε να κάνουμε; (έμμεση πληροφόρηση) |
| yapabilmişsiniz |
μπορέσατε να κάνετε (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmiş misiniz? |
μπορέσατε να κάνετε; (έμμεση πληροφόρηση) |
| yapabilmişler |
μπόρεσαν να κάνουν (έμμεση πληροφόρηση) |
yapabilmişler mi? |
μπόρεσαν να κάνουν; (έμμεση πληροφόρηση) |
| Geniş Zamanın Hikayesi – Παρατατικός διαρκείας |
| Olumlu formu – Κατάφαση |
Soru formu - Ερώτηση |
| yapabilirdim |
μπορούσα να κάνω |
yapabilir miydim? |
μπορούσα να κάνω; |
| yapabilirdin |
μπορούσες να κάνεις |
yapabilir miydin? |
μπορούσες να κάνεις; |
| yapabilirdi |
μπορούσε να κάνει |
yapabilir miydi? |
μπορούσε να κάνει; |
| yapabilirdik |
μπορούσαμε να κάνουμε |
yapabilir miydik? |
μπορούσαμε να κάνουμε; |
| yapabilirdiniz |
μπορούσατε να κάνετε |
yapabilir miydiniz? |
μπορούσατε να κάνετε; |
| yapabilirlerdi |
μπορούσαν να κάνουν |
yapabilirler miydi? |
μπορούσαν να κάνουν; |
Για τα βοηθητικά ρήματα είμαι, έχω, υπάρχει κλίνουμε το ρήμα «olmak»
Eğer evden erken çıkabilirsem saat beşte orada olabilirim.
Αν βγω από το σπίτι νωρίς, στις πέντε η ώρα θα μπορέσω να είμαι εκεί. Binada başka çıkış olabilir mi? Olabilir arka tarafa da bir bakalım.
Στο κτήριο υπάρχει άλλη έξοδος; Μπορεί, ας ρίξουμε μια ματιά στην πίσω πλευρά. Daha sabırlı olabilirsin! Neden bu kadar acele ediyorsun?
Μπορείς να είσαι πιο υπομονετικός! Γιατί βιάζεσαι τόσο; Gerçekten bir şansımız daha olabilir miydi?
Αλήθεια θα μπορούσαμε να έχουμε ακόμα μια ευκαρία; Kusura bakma seninle sadece beş dakika beraber olabileceğim.
Συγνώμη αλλά μπορώ να είμαι μαζί σου μόνο για πέντε λεπτά. Pasaportunuz olabilir ama vizeniz yok bu yüzden ülkeye girmenize izin vermem.
Μπορεί να έχετε διαβατήριο αλλά δεν έχετε βίζα, γι΄ αυτό τον λόγο δεν επιτρέπω την είσοδο σας στην χώρα.
No comments:
Post a Comment